Cúng giao thừa được xem là một trong những nghi thức không thể thiếu của người Việt ta trong đêm 30 tết. Đây chính là thời khắc quan trọng khi kết thúc một năm cũ và bắt đầu chuyển giao sang một năm mới. Theo đó, các gia đình đều tất bật chuẩn bị đầy đủ, tươm tất cho những nghi thức cúng lễ trong đêm giao thừa. Thông thường việc cúng giao thừa này được thực hiện cả trong nhà và ở ngoài trời. Vậy để tìm hiểu rõ hơn về cách chuẩn bị và cách cúng giao thừa chuẩn nhất thì hãy cùng xưởng gốm phong thủy Tiên Anh tìm hiểu chi tiết nhé!
Tìm hiểu về lễ cúng giao thừa là gì?
Trong những ngày cuối năm, người người nhà nhà đều tất bật sắm sửa, chuẩn bị cho giao thừa. Vào ngày 30 tết hàng năm, các gia đình đều thực hiện lễ cúng giao thừa để tiễn đưa năm cũ và chào đón cho một năm mới. Tuy nhiên nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về lễ cúng giao thừa là gì?
Giao thừa được hiểu chính là khoảnh khắc để chuyển giao giữa năm cũ và bắt đầu bước sang một năm mới. Theo truyền thống xưa nay thì ông bà ta tin rằng mỗi năm sẽ có một vị thần cai quản việc nhân gian, khi hết năm thì họ sẽ lại bàn giao công việc cho một vị thần khác. Thế nên việc cúng tế để tiễn đưa vị thần cũ và chào đón vị thần mới là rất cần thiết.
Cũng theo tục xưa quan niệm thì việc bàn giao công việc cho tân vương cai quản mới luôn có quân đi, quân về tấp nập, vội vã. Thậm chí thì họ còn chưa kịp để ăn uống gì. Công việc bàn giao, tiếp quản trong công việc mới rất khẩn cấp nên các vị thần không thể đi vào trong nhà để thưởng thức mâm cỗ trọn vẹn mà chỉ có thể dừng lại vài giây để ăn vội vàng hoặc mang đi theo, thậm chí là chỉ chứng kiến lòng thành của gia chủ. Bởi vậy mâm cỗ cúng thường được đặt cả ở trong nhà và ngoài trời để nghênh đón các vị thần.
Việc cúng lễ giao thừa được xem là rất quan trọng để có thể cảm ơn các vị thần, tổ tiên đã phù hộ cho gia chủ trong một năm vừa qua. Đồng thời cũng là để cầu mong cho một năm mới được suôn sẻ, thuận lợi và bình an hơn. Lễ cúng giao thừa này cũng là để mời gia tiên về ăn tết, sum họp cùng con cháu trong gia đình.
Cách bày trí cho mâm lễ cúng giao thừa
Như đã nói thì việc cúng giao thừa là công việc hết sức quan trọng đối với mỗi người Việt chúng ta. Việc chuẩn bị mâm lễ cúng và cách bày trí cũng phải đầy đủ, tươm tất, trang nghiêm để nghi lễ được diễn ra tốt nhất. Thông thường thì mâm cỗ cúng giao thừa sẽ được bày trong nhà và ngoài sân với những cách bày trí khác nhau.
Mâm cúng giao thừa ngoài trời
Đối với mâm cỗ cúng giao thừa thì tùy theo phong tục của từng địa phương, vùng miền mà sẽ có cách chuẩn bị riêng. Tuy nhiên, về cơ bản thì mâm cỗ cúng ngoài trời thường sử dụng các món chủ yếu như sau:
- Hoa tươi
- Trầu cau
- Hương ( dùng 3 cây to)
- Đèn, nến
- Mâm ngũ quả
- Muối, gạo, nước trắng
- Rượu, trà
- Quần áo mũ nón thần linh + đồ thế
- Đĩa xôi
- Bánh chưng
- Gà trống luộc
- Thủ lợn luộc
Cách sắp xếp, bày trí đồ cúng giao thừa ngoài trời:
Khi đã chuẩn bị đầy đủ mâm cỗ cúng như đã nói ở trên thì bạn sẽ tiến hành bày trí, sắp xếp lễ cúng ngoài trời. Đầu tiên bạn cần phải chuẩn bị một chiếc bàn to, trải tấm vải vàng lên bề mặt bàn, dưới đất thì trải một miếng vải màu đỏ dài như thảm đỏ. Theo đó, mâm lễ cúng cần phải đặt ở nơi sạch sẽ, thông thoáng.
Ở trên mặt bàn sẽ đặt lư hương trước, đằng sau thì dùng 5 chung trà, đặt bình hoa ở hai bên, bát gạo muối, đèn. Tiếp đến các đĩa bánh mứt, mâm ngũ quả sẽ đặt ở vị trí giữa bàn. Còn đồ thế của các thành viên trong gia đình thì sẽ được đặt ở xung quanh của bàn cúng.
Mâm cúng giao thừa trong nhà
Việc bày mâm cỗ cúng giao thừa trong nhà là để cúng cho tổ tiên. Việc cúng giao thừa trong nhà là để mời gia tiên về ăn tết cùng con cháu, đồng thời là cầu xin cho tổ tiên phù hộ cho con cháu có một năm mới làm ăn tốt lành hơn. Mâm cỗ cúng của mỗi địa phương đều có sự khác nhau nhất định. Tuy nhiên, mâm cỗ cúng trong nhà cũng thường sử dụng các món ăn chính như sau:
- Bánh chưng
- Chả, giò
- Gà trống luộc
- Xôi
- Bánh kẹo
- Rượu bia
- Hoa
- Hương
- Ngũ quả
- Đèn nến
Các lễ vật trong mâm cỗ cúng này chỉ cần được sắp xếp cẩn thận, ngay ngắn là được. Về cách cúng giao thừa, khi làm lễ cúng, thì những thành viên trong gia đình cần phải đứng trang nghiêm trước bàn thờ của tổ tiên để có thể khấn vái xin cho tổ tiên có thể phù hộ cho con cháu, cầu mong một năm mới sung túc, bình an, phát đạt hơn.
Văn khấn cúng giao thừa đầu năm
Đối với cách cúng giao thừa thì không chỉ cần chuẩn bị mâm cỗ cúng đầy đủ, tươm tất mà gia chủ cần phải chuẩn bị bài văn khấn cúng giao thừa. Theo đó, bài văn khấn trong nhà và ngoài trời đều có sự khác nhau như sau:
Bài cúng giao thừa ngoài trời
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
Kính lạy:
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật
Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị tôn thần
Con kính lạy ngài cựu niên đương cai … (Lưu Vương Hành Khiển, Ngũ Ôn chi Thần, Nguyễn Tào Phán quan – năm cũ).
Con kính lạy ngài đương niên thiên quan … (Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn Hành Binh chi Thần, Lý Tào Phán quan – năm mới).
Con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Hổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần.
Nay là phút giao thừa năm … (Kỷ Hợi – năm cũ) với năm … (Canh Tý – năm mới).
Chúng con là: …, sinh năm: …, hành canh: … tuổi, cư ngụ tại số nhà:…, ấp/khu phố:…, xã/phường …, quận/huyện/ thành phố …, tỉnh/thành phố …
Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật-Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cai Thái tuế, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân, và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên kháng thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần.
Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư Phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
12 vị Hành khiển và Phán quan theo năm
Mỗi năm sẽ có một vị hành khiển để thực hiện cai quản nhân gian. Theo quan niệm thì các vị hành khiển, phán quan cai quản của mỗi năm bao gồm:
- Tý: Thiên Ôn Hành Binh chi Thần, Chu Vương Hành Khiển, Lý Tào Phán quan.
- Sửu: Tam thập lục phương Hành Binh chi Thần, Triệu Vương Hành Khiển, Khúc Tào Phán quan.
- Dần: Ngụy Vương Hành Khiển, Tiêu Tào Phán quan, Mộc Tinh chi Thần.
- Mão: Thạch Tinh chi Thần, Trịnh Vương Hành Khiển, Liêu Tào Phán quan.
- Thìn: Hỏa Tinh chi Thần, Sở Vương Hành Khiển, Biểu Tào Phán quan.
- Tỵ: Hứa Tào Phán quan, Thiên Hải chi Thần, Ngô Vương Hành Khiển.
- Ngọ: Tấn Vương Hành Khiển, Nhân Tào Phán quan, Thiên Hao chi Thần.
- Mùi: Ngũ Đạo chi Thần, Tống Vương Hành Khiển, Lâm Tào Phán quan.
- Thân: Tống Tào Phán quan, Ngũ Miếu chi Thần, Tề Vương Hành Khiển.
- Dậu: Lỗ Vương Hành Khiển, Cự Tào Phán quan, Ngũ Nhạc chi Thần.
- Tuất: Thiên Bá chi Thần, Việt Vương Hành Khiển, Thành Tào Phán quan.
- Hợi: Nguyễn Tào Phán quan, Ngũ Ôn chi Thần, Lưu Vương Hành Khiển.
Bài cúng giao thừa trong nhà
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
Nam mô Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật
Nam mô Đông Phương Giáo Chủ Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật
Nam mô Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần
Các cụ tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh
Nay phút giao thừa năm … (Kỷ Hợi – năm cũ) với năm … (Canh Tý – năm mới).
Chúng con là :…sinh năm: …, hành canh: …tuổi, ngụ tại số nhà …, ấp/khu phố …, xã/phường…, quận/huyện/thành phố …, tỉnh/thành phố …
Phút giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, tín chủ chúng con thành tâm, tu viện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật- Thánh, dâng hiến tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ Thần, Phúc đức chính Thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, các ngài bản gia Táo phủ Thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời các cụ tiên linh, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô di tỷ muội, nội ngoại gia tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng phó linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự cát tường, bốn mùa được bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng.
Tâm thành cầu nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).
Sau khi đã hết 3 tuần hương thì đem đi hóa vàng mã là công việc cúng giao thừa được hoàn tất.
Với những chia sẻ trên có thể giúp bạn nắm bắt được cách cúng giao thừa được thực hiện như thế nào? Có thể nói cúng giao thừa là một nghi thức vô cùng quan trọng đối với văn hóa người Việt. Hy vọng với những chia sẻ trên có thể giúp bạn thực hiện nghi lễ cúng giao thừa chuẩn nhất. Bên cạnh đó, nếu quý khách có nhu cầu sử dụng các vật phẩm để thờ cúng bằng chất liệu gốm sứ cao cấp thì hãy tham khảo các sản phẩm tại gomphongthuy.com.vn nhé!
Bài viết liên quan
